خط تولید بازیافت ضایعات شیشه

نقد و بررسی : خط تولید بازیافت ضایعات شیشه

شیشه جزو مواد قابل بازیافت است که باعث صرفه جویی اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی می شود. با اینکه شیشه جزو مواد کاملا ارزان است اما حمل و نقل آن و شکستگی های زیاد شیشه می تواند باعث افزایش هزینه های آن شود از این رو بازیافت ضایعات شیشه می تواند به صرفه باشد. استفاده از شیشه به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیج بر می گردد زمانی که در خاورمیانه تنها به عنوان دانه های تزیینی از آن استفاده می شود و کم کم در سال ۱۵۵۰ قبل از میلاد مسیج به عنوان ظرف شیشه ای استفاده می شد. اما در قرن بیستم از شیشه بعنوان مصارف زیادی چون بطری نوشابه، وسایل تزیینی، شیشه سکوریت و شیشه پنجره استفاده می شود که هزینه زیادی در بر می گیرد.

نخستین شیشه‌ای که پدید آمده همان شیشه‌هایی بوده که در طبیعت به ویژه در منطقه‌های آتشفشانی به وجود آمده‌است. شیشهٔ ابسیدین احتمالاً توسط مردمان دوران سنگی استفاده می‌شده و به دلیل محدودیت منابع آن و نیازی که به ابزارهای بُرنده وجود داشته، به گستردگی در سراسر جهان آن روزگار، داد و ستد می‌شده‌است.

مهم‌ترین دلیل تولید شیشه ویژگی شفاف بودن آن در برابر طول موج‌های مرئی است. نقطهٔ مقابل شیشه مواد چندبلوری است که نور مرئی را از خود عبور نمی‌دهند. شیشه معمولا هموار است چون هنگام تشکیل، مولکول‌های بسیار سرد شدهٔ مایع دیگر مجبور نیستند هندسهٔ بلورهای سخت را به خود بگیرند بلکه نیروی کشش سطحی باعث شکل گرفتن آن‌ها می‌شود و به صورت میکروسکوپی سطحی هموار بدست می‌آید. این ویژگی‌ها باعث شفافیت و درخشندگی شیشه می‌شود و حتی در شیشه‌های رنگی (که نور را جذب می‌کنند) هم قابل مشاهده است.

بازیافت شیشه

بازیافت شیشه دلایل زیست‌محیطی، اقتصادی و فرهنگی مهمی دارد. کیفیت بازیافتی شیشه شبیه کیفیت شیشه‌ای است که از ابتدا توسط مواد خام اولیه ساخته شده‌است. شیشه می‌تواند بدون اینکه از کیفیت آن کاسته شود، بازیافت شود.

به طوری‌که هر بطری شیشه‌ای می‌تواند تا ۱۵ بار در چرخه بین تولید و مصرف مورد استفاده مجدد قرار گیرد. بازیافت شیشه مقرون به صرفه‌است و قیمت مصرف آن را کاهش می‌دهد. بازیافت شیشه به ذخیره انرژی منجر می‌شود و موجب حفظ محیط زیست نیز می‌گردد.

استفاده از شیشه بازیافتی سبب ذخیره صدها هزار تن ماده خام اولیه در هر سال می‌شود که این کار نیاز به استخراج ماده خام را کاهش می‌دهد و به حفظ زیبایی مناطق اطراف شهرها منجر می‌گردد. از طرفی باعث اشتغال‌زایی نیز می‌شود.

به ازای هر تن تولید شیشه نو از ماده خام اولیه ۸/۲۷ پوند آلودگی، تولید می‌شود که بازیافت شیشه این مقدار را ۲۰–۱۴ درصد و مصرف انرژی را به ۳۲–۲۵ درصد کاهش می‌دهد و می‌توان به ازای هر تن شیشه بازیافتی ۹ گالن نفت ذخیره می‌شود. اما شیشه‌هایی که قابل بازیافت‌اند، شامل تمام بطری‌هایی به رنگ سبز، قهوه‌ای که در آنها ماءالشعیر، نوشابه، آب، آب معدنی ریخته می‌شود و تمام ظروف دهانه گشاد شیشه‌ای و ظروف حاوی چاشنی می‌شود.

شیشه‌هایی که غیرقابل بازیافت‌اند شامل: شیشه شکسته پنجره، شیشه شکسته جلو اتومبیل، ظرف سفالی پیرکس، ظروف شیشه‌ای برای زیبایی، لامپ روشنایی یا لوله فلورسنت، شیشه‌های آزمایشگاهی و طبی، آینه و شیشه‌های لعابی مانند کریستال و شیشه تلویزیون.

مهم‌ترین مرحله و شاید پرهزینه‌ترین مرحله در بازیافت شیشه از زباله‌های شهری، جداسازی شیشه براساس رنگ، مخلوط زباله‌هاست، بنابراین توصیه می‌شود شیشه‌ها در محل تولید توسط شهروندان جدا شوند و در حد امکان برچسب و در روی بطری‌های شیشه‌ای از آنها جدا شوند و برای استفاده مجدد قرار بگیرند که البته باید اطمینان حاصل کرد که برای نگهداری مواد سمی و خطرناک استفاده نشده باشد.

در زباله‌ها می‌توان بطری‌های سالم شیشه‌ای زیادی را پیدا نمود. غالب این بطری‌ها را شیشه‌های کوچک که مقاومت آنها در مقابل شکنندگی بیشتر از بطری‌های عمومی بزرگ است، تشکیل می‌دهند، اما با این حال برخی از افراد به علت عدم آگاهی ارزش اقتصادی بطری‌های بزرگ یا هر علت دیگر، گاهی اوقات بطری‌ها را روی زباله‌ها می‌اندازند که در کنار بطری‌های کوچک موجود در زباله جمع‌آوری می‌شوند.

فرایند بازیافت شیشه ضایعاتی

پس از جمع آوری شیشه خرد شده آن ها را تفکیک نموده و در سیلوهای ذخیره شیشه (هاپر شیشه) منتقل می شوند. شیشه ها خرد و شکسته شده و توسط دستگاه آسیاب به صورت پودری شکل در می آیند. پودر حاصله الک شده و براساس میزان درشتی و ریزی آن طبقه بندی شده و در خط تولید مورد نظر وارد می‌شود.
پودر شیشه با مقدار مناسب سود و ماسه و سنگ آهک مخلوط می کنند و در کوره ذوب می کنند. بخشی از مذاب را در قالب های مخصوص ریخته گری ریخته و بطری ها و ظروف شیشه ای مختلف از آن ساخته می‌شود و بخشی دیگر را در تهیه شیشه های مسطح استفاده می کنند.
لازم به ذکر است مذاب رنگی شیشه ها فقط در تولید شیشه های مات و رنگی کاربرد داشته و با توجه به تحقیقات صورت گرفته تاکنون راهی برای جداسازی رنگ از مذاب شیشه پیشنهاد نشده است.

مراحل بازیافت شیشه

قبل از اینکه شیشه ها وارد دستگاه خردکن شود باید طی مراحلی شیشه ها با توجه به نوع رنگ آن از هم جدا شوند. از یک نوار تفاله عبور کنند تا ضایعاتی چون درپوشهای پلاستیکی و آلومینیومی و… جدا شوند.

به طور کلی فرآیند بازیافت شیشه شامل مراحل زیر می شود.

1. سیلوی ذخیره شیشه ها
2. خرد کردن و شکستن شیشه ها
3. جداسازی فلزات آهنی
4. جداسازی ضایعات بزرگ
5. جدا سازی در پوشهای آلومینیمی ، پلاستیکی
6. آسیاب کردن و تولید خمیر شیشه
7. الک کردن پودرهای شیشه
8. ماشین پخت
9. بسته بندی

مزایای بازیافت ضایعات شیشه

• کاهش آلودگی
• صرفه اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی
• ذخیره صد ها تن ماده خام اولیه شیشه
• اشتغال زایی
• تولید کاشی های رنگی
• تولید بطری ها نوشابه و ظرف یکبار مصرف

به طور کلی به ازای هر تن شیشه ، ۸٫۲۷ پوند آلودگی ایجاد می شود که با بازیافت شیشه می توان باعث کاهش ۱۴ درصد آلودگی و حتی کاهش ۲۵ الی ۳۲ درصدی مصرف انرژی برای تولید شیشه می شود.

چه شیشه هایی برای بازیافت استفاده می شوند؟

کاربرد شیشه بسیار گسترده است. وسایل و لوازم طبی و آزمایشگاهی، ظرف های غذا، بطری های نوشیدنی ها و آب معدنی، لامپ ها و… همگی جز موارد گوناگون استفاده شیشه هستند.
شیشه هایی مانند شیشه ظروف غذایی، بطری های نوشیدنی ها، شیشه های شکسته و… جمع آوری شده و مراکز بازیافت انتقال داده می شوند. البته برخی محصولات شیشه ای هرگز بازیافت نمی شوند. محصولات شیشه ای که مورد استفاده های خطرناک مانند آزمایشگاه های شیمیایی یا کاربرد های طبی شده اند، بدون آن که بازیافت شوند دفن می گردند.

بازدیدها: ۱۱۹۷