گلخانه به طور کلی به فضایی کنترل شده و محدود گفته می شود که قابلیت کنترل شرایط محیطی برای رشد گیاهان در نواحی مختلف را دارا می باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است. گلخانه ها بر اساس نوع متریال استفاده شده در آن و مصالح کاربردی به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم بندی می شوند.

گلخانه های ثابت همانطور که از اسمشان مشخص است از مصالحی ساخته شده اند که دارای دوام و وزن زیادی هستند وبه طور ثابت در مکانی نصب می شوند. پس باید سالیان سال از آن ها استفاده کرد. هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند.

با توجه به نیاز روزافزون بازار، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال در شرایط محیطی مطلوب خارج از فصل این روش تولید امروزه به یکی از سود آورترین بخشهای کشاورزی تبدیل شده است.

بازدهی گلخانه خانگی چگونه است؟!

در این خصوص باید اشاره کرد که، طی یک سال می‌توانید دو تا سه دوره؛ کاشت و برداشت داشته باشید. یعنی در فصل بهار، تابستان و زمستان؛ اما از آن جایی که محصولات زمین‌های زراعی در تابستان به بازار می‌آیند، کاشت تابستانه توصیه نمی‌شود.

همچنین باید بدانید، در گلخانه کوچک حدودا صدمتری بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ بوته خیار می‌توان کاشت و هر بوته نیز، در هر دوره با مراقبت‌های درست حدود ۱۰ کیلو محصول می‌دهد، و در نهایت در انتهای دوره چیزی حدود سه تن محصول خواهیم داشت که می‌توان با قیمت روز خیار در بازار، فروش و سود خود را حساب کرد.

دلیل‌های اقتصادی برای احداث گلخانه خانگی

اولین سوالی که در ذهن پیش می‌آید این است که هزینه و بار مالی ساخت یک گلخانه کوچک چقدر است؟! قبل از بررسی هزینه ساخت، باید به این نکته توجه داشت که مهم‌ترین دلایل احداث گلخانه چیست؟!

در اینجا باید گفت مزیت کشت و داشتن یک گلخانه سود بالای آن است! این سود از کجا می‌آید؟! پاسخ این است: «افزایش تعداد برداشت‌ها در طول سال»، «افزایش برداشت محصول نسبت به سطح زیر کشت»، «تعیین زمان بهره‌برداری محصول»، «هزینه اولیه کم»، «کاهش نیروی کار».

نکته دیگری که لازم است به آن اشاره کنیم این است که،‌ کارشناسان کشاورزی و این حوزه، می‌گویند اگر محصول از کیفیت خوبی برخوردار باشد و برداشت آن نیز صحیح و به‌موقع باشد، تقریبا بعد از ۲ سال هزینه‌های اولیه شما کاملا به جیب بر می‌گردد.

طبق برآوردها، سرمایه موردنیاز جهت احداث یک گلخانه خانگی در متراژ ۱۰۰ متر مربع، به سرمایه‌ای بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان نیاز است.

هزینه ساخت گلخانه خانگی و تجهیز آن

در این مقاله قصد داریم هزینه ها و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت یک سیستم گلخانه ای را شرح دهیم که البته به دلیل نوسانات دائمی وسایل و مصالح زیاد به سمت گفتن قیمت نمیپردازیم.با اعلام تجهیزات مورد نیاز، شما با یک جستجوی ساده میتوانید براورد قیمت داشته باشید  به طور کلی هزینه ساخت یک گلخانه وابسته به عوامل مختلفی چون سیستم گرمایش و سرمایش، انشعابات، سیستم برق رسانی، پوشش گلخانه، فوندانسیون، نوع سازه، دیوارکشی و سیستم آبرسانی است که شما با توجه به حجم کاری مد نظر خود باید به انتخاب ابزار های مورد نیاز اقدام کنید.

سیستم گرمایش 

گلخانه ها به دلیل شرایط محیطی ایجاد شده در شرایط عادی با اثر گلخانه ای گرم می شود. ؛ اما چون این میزان گرما در فصول سرد سال نمی‌تواند کافی باشد، لازم است گلخانه‌ها از طریق دیگری هم گرم شوند. زیرا در حالت کلی هدف از ایجاد گلخانه داشتن محیطی است که در تمامی فصول دارای محصول و شرای محیطی مناسب برای رشد گیاهان باشد. به همین علت از سیستم‌های گرمایشی استفاده می‌کنیم. یک سیستم گرمایشی مطلوب باید حرارت مورد نیاز در سرد ترین شب سال را تامین کند. همچنین در شرایط دمایی که درجه حرارت از حد مورد نیاز بیشتر شود وجود سیستم سرمایشی نیز ضروری است.در سیستم گرمایشی همچنین حرارت و گرما را بصورت یکنواخت در سراسر گلخانه پخش کند که این کار موجب کاهش بیماری‌ها، رشد مناسب گیاه و همچنین افزایش کارایی حرارت می‌شود.

یکی از تجهیزات گرمایی برای گلخانه های خانگی بخاری یا هیتر می باشد که وظیفه ایجاد دمای متعادل را دارد. در درون هیتر ها اگر احتراقی باشد یه محفظه احتراق و سوخت وجود دارد و در صورتی که برقی باشد دارای یک المنت می باشد که توسط فن گرما به صورت یکنواخت در محیط به گردش درمییاید. این نوع از بخاری‌ها به هیتر گلخانه شناخته شده می‌باشند. هزینه سیستم گرمایش هیتر در متر مربع حدود ۱۱۰ هزار تومان می‌باشد.

همچنین یکی از سیستم های گرمایشی قابل استفاده، سیستم های گرمایشی تابشی می باشد. در این سیستم گاز طبیعی توسط مشعل مخصوص درون لوله‌ای با ضریب تابش زیاد می‌سوزد. حرارت ایجاد شده به امواج مادون قرمز تبدیل شده و در صورت تابش حسی مانند تابش نور خورشید دارد. هزینه سیستم گرمایش تابشی در هر متر مربع حدودا بین ۸۵ تا ۹۰ هزار تومان می باشد.

سیسم بویلر و گرمایش از کف گلخانه

بویلر از مدرن ترین تجهیزاتی است که در گلخانه ها و به ویژه گلخانه های هوشمند استفاده می‌شود. این دستگاه عموماً برای گلخانه هایی با زیر کشت هیدروپونیک استفاده می‌شوند. این سیستم، بی دردسر و کم مصرف است و در کنار این موارد بازدهی عالی را برای گلخانه داران به ارمغان خواهد آورد. از لوله هایی که به این واسطه کف گلخانه ها پخش می‌شود، می‌توان به عنوان ریل برداشت محصول استفاده کرد. این دستگاه از بویلر، پمپ زیرزمینی، لوله اصلی انتقال دما، لوله های فرعی و اتصالات مشتعل و … استفاده می‌شود.

مزایا استفاده از بویلر ها در گلخانه

گرم شدن محیط به طور یکنواخت

جلوگیری از آلودگی هوای گلخانه

گرم کردن بستر

صرفه جویی ۴۰ درصدی در مصرف سوخت ها

در صورتپارگی یا خرابی بخشی از پوشش گلخانه شما، مشکل کمتری د مقایسه با استفاده از دیگر سیستم های گرمایشی به وجود خواهد آمد.

جلوگیری از ورود هوای سرداز طریق دیواره ها

عدم انتشار گاز منوکسید کربن در صورت آتش سوزی

دارای سیستم مرکزی برای کنترل دما

راندمان بیش از ۹۵ درصد برای گلخانه

جت هیتر ها

جت هیتر دودکش دار گلخانه در انواع گازی ، گازوئیلی و دوگانه سوز و به دو صورت دارای مخزن و بدون مخزن با ظرفیت های گرمایی متفاوت و با برندهای داخلی و خارجی، جهت گلخانه هایی با ابعاد، ارتفاع و اقلیم منطقه های مختلف ارائه می گردند. استراکچر و بدنه هیترجت ها از جنس استیل طراحی شده است. شرکت مزرعه بکر سعی بر آن دارد، با تحقیات داخلی و خارجی خود بهترین برندهایی که به نسبت کیفیت، مناسبترین قیمت را دارند انتخاب و به مشتریان خود ارائه دهد.

مزایا استفاده از جت هیتر ها

نصب و راه اندازی آسان

کم هزینه و مقرون به صرفه

مصرف سوخت کمتر

هزینه استهلاک پایین

مقاومت و عمر بالا

کاهش مصرف برق تا ۷۰ درصد

پرتاب باد بیشتری نسبت به سایر روش ها و دستگاه های گرمایشی دارد.

دارای قابلیت نصب ترموستات محیطی

دارای گارانتی و خدمات پیش از فروش

یونیت هیتر

این سیستم بر اساس آب گرمی که توسط موتور خانه و بویلر ها ارسال می‌شود، کار می‌کند. فن دستگاه که از نوع محوری ست و کاملاً بالانس استاتیکی و دینامیکی شده، با حداقل صدای ممکن با عبور دادن هوا از کویل، گرما را در سطح گلخانه پخش می‌نماید. این سیستم از سیستم های گرمایش از کف بسیار ارزان تر است و همچنین عملکرد آن بسیر ضعیف تر است. اما در مقایسه با هیتر های هوای گم بسیار کار آمد تر است.

سیستم سرمایش

انواع گلخانه‌ها توسط اثر گلخانه ای گرم می شوند بخصوص در فصل تابستان که زاویه تابش خورشید بصورت مستقیم می باشد و در ظهر به نقطه اوج خود می رسد باعت گرمای بیش از حد محیط گلخانه می شود که ما برای اینکه هوای گلخانه را به دمای مطلوب و آن بازه دمایی گیاه مورد نظر برسانیم از سیستم های خنک کننده ای همچون سیستم تهویه، سیستم فن استفاده می کنیم.

فن‌های تهویه

فن تهویه با خروج و تهویه هوای راکد گلخانه محیط سالم‌تری را برای رشد گیاهان فراهم می‌کند. فن‌های تهویه برای کاهش تنش گرمایی گیاهان نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند که غالبا به همراه پدها یک سیستم کامل سرمایش به نام سیستم فن و پد تشکیل می‌دهند.

فن و پد

عملکرد سیستم پد و فن بدین صورت می‌باشد که با مکش فن های اگزاست، ذرات آب از روی پدهای سلولزی نصب شده در سمت دیگر گلخانه به هوا وارد می‌شوند و این ذرات جهت بخار شدن گرمای محیط را جذب می‌کنند و در نتیجه مسیر حرکت هوای خود را خنک می کنند. قیمت سیستم خنک کننده فن و پد به ازای هر متر مربه حدودا ۹۰ هزار تومان می‌باشد.

فن سیرکوله

همه افرادی که در زمینه گلخانه، مرغداری ها و یا حتی سالن های پرورش قارچ فعالیت می‌کنند، بر اهمیت وجود دستگاه هایی برای تنفس بهتر گیاه و جانوران آگاهند. در این شرایط روند رشد گیاه و جانوار بهبود پیدا خواهد کرد. از این رو می‌بایست دستگاهی چون فن سیرکوله یا جت فن را در این نوع سازه ها تعبیه کرد. از فن سیرکوله در گلخانه ها با طول زیاد برای انتقال دما، رطوبت و همچنین اکسیژن و دی اکسید کربن استفاده می‌کنند. فن سیرکوله قادر است هوای داخل سازه را از نظر دما، رطوبت، اکسیژن و دی اکسید کربن  یکسان سازی کند. محل نصب این فن در حداکثر ارتفاع گلخانه و زیر سقف است. همچنین در سالن هایی که به دلایل مختف سموم در فضا ایجاد و پخش می‌شوند، سیرکوله می‌تواند هموای آلوده را سریعتر خارج و تهویه کند.

ویژگی و مزایای استفاده از فن سیرکوله

یکپارچه سازی هوای داخل گلخانه

انتقال یکنواخت رطوبت در فضا

تعدیل دمای گرم و سرد گلخانه

ایجاد ریز اقلیم در سطح برگ ها

دستگاه تزریق کربن دی اکسید

در گلخانه ها به منظور رشد بهتر گیاهان کربن دی اکسید تزریق می‌شود. تزریق این گاز به گلخانه نسبت به نوع محصول، شدت نور، دما و مرحله رشد گیاه و دیگر موارد متفاوت است. اما در اکثر گلخانه ها این مقدار 1000ppm تأیین شده است. با افزایش این میزان از کربن دی اکسید در گلخانه، رشد محصولات به صورت ۵۰ درصدی افزایش پیدا خواهد کرد. این سسیستم ها را باید یک ساعت پیش از طلوع خورشید روشن کنید و در حدود چند ساعت مانده به غروب خورشید خاموش کنید.

مزایا استفاده از دستگاه تزریق کربن

گلدهی بیشتر و سریع تر گیاه

کاهش جوانه و گل های هرز و ناقص

افزایش محصور تا ۵۰ درصد

مؤثر در افزایش استحکام ساقه گیاه

در دو مدل اتوماتیک و معمولی و با استفاده از گاز شهری یا مایع به کار گرفته می‌شود.

لوله های گالوانیزه

در گلخانه‌ها از دونوع لوله گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد استفاده می‌شود. مقاومت لوله گالوانیزه گرم در برابر خوردگی و همچنین ضخامت گالوانیزاسیون آن از لوله گالوانیزه سرد بیشتر است. هزینه احداث گلخانه با استفاده از لوله گالوانیزه گرم حدودا ۳ تا ۴ هزار تومان بیشتر از لوله گالوانیزه سرد است.

سیستم مه پاش (fogger)

سیستمی می‌باشد که توسط آن فضای گلخانه‌ها، مرغداری‌ها و سالن‌های بزرگ طی فرآیند تبخیر آب و بدون خیس کردن و ریزش آب روی خود گیاهان خنک می‌شود. این سیستم هم در فضای باز و هم در فضای بسته قابل استفاده است. ثابت نگه داشتن رطوبت یکی از عوامل مهم در گلخانه‌ها است. رطوبت زیر ۳۰ درصد برای گیاهان خطرساز است و حتی ممکن است منجر به از بین رفتن آن‌ها شود. از مه‌پاش در تابستان برای افزایش رطوبت و خنک کردن گلخانه استفاده می‌شود و در زمستان برای جلوگیری از خشک شدن هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد. دسترسی به رطوبت مطلوب و بهینه در گلخانه‌ها به ۳ عامل بستگی دارد:

1. تهویه مناسب
2. وجود سایه
3. رطوبت

هدف خنک کردن و تامین رطوبت محیط مثل گلخانه ها است. در فضای باز هدف از ایجاد سیستم مه پاش، تنها خنک کردن و شاداب کردن محیط و اطرافیان است. در این فرایند ذرات پودری شکل آب، حرارت هوا را گرفته و خود تبخیر شده و نهایتا خنک سازی انجام می شود. این کار توسط نازل های برنجی متصل به شیلنگ های تحت فشار انجام می شود. با توجه به اینکه اساس کار سیستم مه پاش تبخیر است، بنابراین در محیط های شرجی این سیستم کارایی ندارد. سیستم مه پاش قادر است هوا را تا ۱۰ درجه سانتی گراد خنک کند. هزینه استفاده از فوگر برای یک متر مربع حدودا بین ۲۵ تا ۳۵ هزار تومان است.

سیستم شیدینگ

توری سایبان (شید گلخانه ای)، یکی از مهم ترین تجهیزات موجود در گلخانه می باشد که اصلی ترین کار آن کاهش دمای موجود در گلخانه، جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به محصولات و جلوگیری از تبخیر آب است. قیمت توری سایبان (شید گلخانه) با توجه به درصد سایه اندازی و عرض آن گوناگون است و هر چه درصد سایه اندازی بیشتر باشد به همان نسبت قیمت خرید توری سایبان نیز افزایش می یابد.

ایران کشوری گرم و خشک است و یکی از بهترین راه ها برای مقابله با خشک سالی های پی در پی، استفاده از کاشت گلخانه‌ای می‌باشد. در سال های اخیر به دلیل گسترش و رواج کاشت گلخانه ای در کشور و شناخته شدن بیش تر تور های سایبان به منظور کارآیی و عملکرد مناسب برای خنک نمودن گلخانه ها، استفاده از این تجهیزات در سراسر کشور گسترش پیدا کرده است و شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، البرز، هرمزگان، اردبیل، خراسان و مازندران بیشترین استفاده از تور های سایبان در کشور را داشته اند. قیمت سیستم شیدینگ حدودا بین ۲۵ تا ۳۲ هزار تومان می باشد.

تهویه

تهویه گلخانه به زبان ساده به معنی نصب پنجره هایی در سقف و اطراف گلخانه به منظور ارتباط هوای محیط داخل گلخانه با هوای بیرون. از دلایل استفاده از پنجره در گلخانه این است که مبادله هوا میان خاج و داخل گلخانه به درستی صورت گیرد و گاز کربن دی‌اکسید لازم برای فتوسنتز و کنترل دما فراهم شود. قیمت هر پنجره با ریل و چرخ دنده در متر مربع و… حدودا بین ۲۵ تا ۴۵ هزار تومان است. فن تهویه با خروج و تهویه هوای راکد گلخانه محیط سالم تری را برای رشد گیاهان فراهم می‌کنند. فن‌های تهویه برای کاهش تنش گرمایی گیاهان نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند. فن‌های سیرکوله (دایره‌ای شکل ) نوعی دیگر از سیستم تهویه می‌باشد که برای به حرکت در آوردن هوای گلخانه استفاده می شود. این کار موجب یک دست شدن دما و رطوبت در گلخانه و کمک به فتوسنتز گیاه می شود. قیمت این فن ها در یک متر مربع حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ هزار  تومان می‌باشد.

هزینه احداث گلخانه خانگی

بطور کلی هزینه ساخت گلخانه خانگی یا سرمایه لازم برای ساخت گلخانه به ازای هر یک متر مربع  با تجهیزات، حدود ۳۳۰ تا ۹۵۰ هزار تومان میباشد. مقدار سرمایه لازم برای ساخت یک متر مربع گلخانه (فقط خود سازه، بدون تجهیزات)حدود ۲۵۰ تا ۵۵۰ هزار تومان است.

سخن پایانی

برای ورود به هر عرصه و فعالیت  در هر گروه از مشاغل، اطلاع یابی از انواع هزینه ها سرمایه لازم، به ویژه عایدی به دست آمده، از مهم ترین و اولین اقدامات است. در این مطلب هزینه های ساخت گلخانه و برخی از موارد لازم را ذکر کردیم و همچنین به مهم ترین تجهیزات مورد استفاده از گلخانه ها اشاره کردیم. فراموش نکنید که قیمت هر چیز در هر ماه از سال متغییر است و در هیچ کجای دنیا قیمت ثابتی برای یک محصول، به ویژه در دوره های زمانی متفاوت نمی‌توانید بیابید.

بازدیدها: ۷۴۸