اگر حوزه ی شغلی شما کشاورزی و باغداری است و برای کسب و کار خود نیاز به راه اندازی یک گلخانه دارید باید با اصول اولیه پرورش گیاهان که مهم ترین آن انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه است، آشنایی داشته باشید. یکی از اصول اساسی راه اندازی گلخانه ایجاد شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد گل ها و گیاهان است. در فصول سرد سال سرما شرایط گلخانه را تحت الشعاع قرار میدهد و تامین دمای مناسب برای رشد گل ها، گیاهان و انواع میوه ها و سبزیجات حائز اهمیت است. محصولات کشاورزی در مقابل تغییرات دمایی  بسیار گرم و یا سرد حساس و آسیب پذیرهستند و عدم محافظت از آنها در برابر این تغییرات باعث آسیب به محصول خواهد شد. در این مقاله شما را با سیستم های موجود و بهترین سیستم گرمایشی گلخانه آشنا خواهیم کرد.

 گل ها و گیاهان مانند هر جاندار دیگری در دما و رطوبتی خاص بهترین رشد و بازدهی را خواهند داشت. یکی از مسائل مهم در زمینه پرورش محصولات گلخانه ای شناخت درست از گیاه و دمای مناسب برای رشد آن است و لازم است محصول را به طور کامل شناسایی کرده و متناسب با نیازشان شرایط لازم را فراهم کنید.          

گیاهان و سبزیجات به طور میانگین در محدوده ی دمایی ۱۸ تا ۲۶ درجه بهترین عمکرد را دارند و هرچه میزان دمای محیط بیشتر باشد سطح فتوسنتز و درنهایت سرعت رشد گیاه و میوه دهی آن بیشتر خواهد بود البته در شرایطی که میوه های شما گرمسیری باشند به دمای بیشتری نیاز خواهید داشت. گیاهان تا حدی میتوانند دمای پایین را تحمل کنند اما افت یکباره ی دما باعث مرگ سلول های گیاهان میشوند، به ویژه اگر در زمان شکوفه دادن باشند. آب میتواند در داخل سلول های گیاه یخ بزند و باعث انبساط آن و از بین رفتن گیاه از داخل شود. بنابراین بهترین راهکار برای محافظت از گیاهان حفظ و تداوم دما و جلوگیری از کاهش آن است.

عوامل مهم جهت کاهش مصرف سوخت گلخانه

راهکار هایی برای گرم نگه داشتن گلخانه وجود دارد تا از مصرف بی رویه برق یا سوخت جلوگیری کند از مهم ترین این اقدامات وجود نور مناسب در محل تاسیس گلخانه است. نور یکی از عوامل تعیین کننده در رشد گیاهان است و البته تاثیر بسیار زیادی در گرمایش محیط  در فصل زمستان دارد که میزان مصرف سوخت را کاهش میدهد. در نزدیکی محل گلخانه نباید هیچ عاملی برای سایه اندازی بر روی گلخانه مانند درختان و ساختمان های بلند وجود داشته باشد زیرا بر رشد گیاهان و دمای کلی گلخانه تاثیرگذار خواهد بود. در صورت احداث گلخانه در مکانی صاف و هموار از حداکثر نور موجود بهره خواهید برد.

استفاده از کمپوست

از کمپوست در باغبانی و کشاورزی برای تقویت خاک استفاده میشود کمپوست از تجزیه ی بقایای حیوانی و گیاهی در فرآیند پوسیده شدن به دست می آید. کمپوست ها علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت رشد محصولات باعث حفظ گرما در سطح خاک میشود زیرا بر اثر فعالیت میکرو ارگانیزم ها و تجزیه مواد آلی در کمپوست، گرما ایجاد میشود و باعث میشود ریشه ی گیاه در برابر سرما مقاومت نصبی داشته باشد.

استفاده از اشیاء دارای ویژگی ذخیره حرارتی

در گلخانه ها برای ذخیره گرما در طول روز و بهره گیری از آن در طول شب از اشیاء و موادی که حجم حرارتی بالایی دارند استفاده میشود. از جمله این روش ها قرار دادن آب در ظرف های پلاستیکی سیاه است که گرما و نور زیادی را جذب کرده و باعث گرم تر شدن گلخانه در شب میشود. همچنین میتوانید با ایجاد یک دیوار سنگی یا آجری در طول روز گرما را ذخیره کنید.

عایق بندی صحیح پوشش گلخانه

عایق بندی اصولی و صحیح یکی از مهم ترین اقدامات برای جلوگیری از هدر رفت گرما در گلخانه ها می باشد که بهترین روش آن استفاده از ورق های دوجداره پلی کربنات است که باعث جلوگیری از هدر رفت گرما میشود. ساخت ضخیم و مرتفع دیواره های پایینی گلخانه نیز بسیار در این مورد موثر خواهد بود.

استفاده از ترموستات محیطی گلخانه

استفاده از ترموستات در محیط گلخانه باعث جلوگیری از هدر رفت سوخت و برق می شود ترموستات که به آن دماسنج محیطی نیز گفته می شود دمای گلخانه را به طور دقیق مورد سنجش قرار داده و اگر دمای گلخانه پایین باشد اجازه کار هیتر را خواهد داد و زمانیکه دمای گلخانه به حد استاندارد تنظیم شده توسط کاربر رسید هیتر را خاموش کرده و باعث جلوگیری هدر رفت سوخت می شود.

استفاده از سیستم های گرمایشی و بهترین سیستم گرمایشی برای گلخانه

سیستم های گرمایشی مختلفی در ابعاد و سوخت های گوناگون طراحی شده اند که برای استفاده در گلخانه های خانگی و یا گلخانه های بزرگ مناسب است. به طور معمول برای استفاده در گلخانه های خانگی از هیتر های برقی تکفاز استفاده میشود این هیتر ها بدون دوکش بوده و گرمایی پاک و مناسب را در کمترین زمان ممکن فراهم می آورد. در گلخانه های خانگی به دلیل کوچک بودن محیط از بخاری گازی نیز میتوان استفاده کرد که به دلیل ارزان  بودن گاز به نسبت سایر سوخت ها بسیار بصرفه خواهد بود.

هیترهای تابشی برای گلخانه های خانگی  

در این نوع سیستم های گرمایشی گرما توسط المنت های حرارتی تولید شده و از طریق امواج مادون قرمز به سطح گل و گیاه میرسد هیتر تابشی نسبت به هیتر برقی فن دار گرمای بیشتری تولید میکند و تنها قسمت زیرین خود را گرم میکند.

سیستم های گرمایشی برای گلخانه های بزرگ و صنعتی

گلخانه های بزرگ برای گرم شدن به گرما و حرارت بیشتری نیاز دارند در ادامه تجهیزات گرمایشی مناسب و بصرفه برای این گلخانه ها را توضیح خواهیم داد.

سیستم های گرمایش حرارت مرکزی

سیستم گرمایش از کف (لوله کشی از کف زمین)

یکی دیگر از شیوه های گرمایش درمحیط گلخانه سیستم گرمایش از کف است این سیستم ها متشکل از لوله های مارپیچی تعبیه شده در زیر زمین است که به یک بویلر متصل است، آب داغ از طریق این بویلر وارد این لوله ها شده و پس از گرم کردن گلخانه از سیستم مارپیچی خارج شده و مجددا جهت گرم شدن وارد بویلر میشود این سیستم گرمایی پاک و سراسری را وارد محیط گلخانه میکند.

 سیستم گرمایشی از روی بستر (لوله کشی از روی زمین)

در این روش از لوله های پلاستیکی منعطف بر روی زمین استفاده میشود به این ترتیب که این لوله ها بر روی زمین کشیده شده و انرژی گرمایی را بر روی سطح گیاه ساطع میکنند. این لوله های پلاستیکی به صورت طولی و یا حلقوی نصب میشوند.

سیستم های گرمایش محصول (لوله های آویزان از سقف بر روی محصول) ، گرمایش هوای گلخانه (لوله کشی شبکه ای از سقف) و گرمایش میز یا تخته ی کار از نمونه های دیگر سیستم گرمایشی حرارت مرکزی است.

سیستم های گرمایشی موضعی

کوره هوای گرم

کوره هوای گرم که به عنوان هیتر گلخانه نیز شناخته میشود دارای کوره و تعدادی کویل های فولادی هستند که گرمای تولید شده توسط آن ها به صورت غیر مستقیم از طریق فن ها وارد فضای سالن میشود و باعث ایجاد گرما در سراسر سالن میشود. این نوع هیتر که مخصوص گلخانه طراحی شده دارای سیستمم لوله کشی است که از طریق آن آلاینده ها و دودهای سمی به بیرون محیط گلخانه هدایت میشود و فن های دمنده پرقدرت موجود در پشت کوره و کویل ها هوای گرم را به داخل سالن انتقال میدهند.  

یونیت هیتر گلخانه ای

هر یونیت دارای تعدادی کویل فولادی و یک فن دمنده می باشد که آب داغ از طریق سیستم لوله کشی وارد کویل ها شده و فن دمنده تعبیه شده در پشت کویل ها هوای سرد را از لوله ها عبور داده و به هوایی کاملا گرم تبدیل میکند این سیستم ها دارای گرمایش مرکزی بوده و مصرف انرژی پایینی دارد. یونیت هیتر به گرم شدن هوای سراسری سالن کمک خواهد کرد و حتی با نصب در قسمت دریچه ورودی هوا امکان تهویه مطبوع نیز دارد.

جت هیتر

جت هیترها یکی از پرکاربرد ترین و مطمئن ترین سیستم ها در محیط گلخانه به حساب می آیند این جت هیترها بر اساس نوع سوخت به ۴ دسته ی برقی، گازی، گازوئیلی و دوگانه سوز تقسیم شده و در ۲ نوع دودکش دار و بدون دودکش تولید میشوند در جت هیتر ها گرما توسط سوختن انرژی (گاز، گازوئیل و غیره …) یا الکتریسیته تولید شده و توسط فن موجود هوای سرد وارد و پس از گرم شدن به محیط بیرون انتقال می یابد. این سیستم ها را میتوان برای از سقف نیز آویزان کرد. جت هیترها به دلیل مصرف بهینه انرژی و راندمان بالا از مهم ترین و پرکاربرد ترین سیستم های گرمایشی موجود به حساب می آیند.

جت هیتر برقی

اگر در محل احداث گلخانه به سوخت هایی مانند گاز یا گازوئیل دسترسی ندارید ، باید از برق شهری و یا برق تولید شده توسط ژنراتور و یا سلول های خورشیدی برای گرمایش محیط گلخانه خود استفاده کنید.جت هیترهای برقی از جمله این سیستم ها هستند.انواع جت هیتر ها و جت هیتر برقی موجود در مجموعه آلپ به طور مفصل توضیح داده شده است.

نکته: در برخی موارد از بخاری برای گرمایش محیط گلخانه استفاده میشود استفاده از این روش در طولانی مدت مناسب نمی باشد این روش دارای کارایی بسیار پایینی است وبه دلیل غیر استاندارد بودن ، عدم کنترل گرما، نقص در سوختن منابع و ایجاد آلودگی برای گلخانه های صنعتی مناسب نیستند.  

نتیجه گیری

 انتخاب یک سیستم گرمایشی مناسب برای محیط گلخانه یکی از عوامل مهم موفقیت در تولید گیاهان گلخانه ای است دراین مقاله در مورد انواع سیستم های موجود برای گرمایش گلخانه و نحوه ی طراحی آن ها همچنین مطالبی در مورد نحوه حفظ انرژی و راهکار های آن توضیح داده شد تا با توجه محل احداث گلخانه و امکانات موجود و میزان هزینه ی قابل انجام برای کار و ابعاد و گستردگی کسب و کار خود بهترین انتخاب را داشته باشید. از نکات مهم در انتخاب بهترین سیستم گرمایشی گلخانه توجه به اینکه انتخاب هر سیستم مبتنی بر نوع گیاه پرورشی، مصرف بهینه انرژی، کاهش هزینه ها و غیره است.

بازدیدها: ۸۵